Hiện nay, các vụ hỏa hoạn diễn ra tại chung cư xuất hiện ngày một nhiều. Tình hình phòng cháy chữa cháy diễn biến phức tạp và khó lường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng và tài sản của người dân.
1. Nhiều chung cư cao tầng vi phạm phòng cháy chữa cháy
Theo báo cáo, phòng cháy chữa cháy diễn biến phức tạp tại các khu chung cư, khu dân cư tập trung, nhà cao tầng, trung tâm thương mại...
Trong 9 tháng đầu năm 2019, lượng chức năng Công an thành phố Hà Nội đã tiến hành kiểm tra tất cả chung cư trên địa bàn. Tính riêng quý III/2019, các cơ quan chức năng đã phối hợp kiểm tra an toàn về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ 1.150 lượt cơ sở chung cư. Đồng thời đã đưa ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 57 trường hợp với tổng số tiền trên 500 triệu đồng.
Trong báo cáo và các số liệu cho thấy, trong danh sách này có nhiều công trình chung cư, nhà cao tầng tồn tại vi phạm phòng cháy chữa cháy gây mất an toàn cho cư dân trên nhiều địa bàn quận thuộc Hà Nội. Có rất nhiều nhà cao tầng chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy nhưng chủ đầu tư đã bàn giao nhà cho người dân về sinh sống.
Có những dự án đã cơ bản hoàn thiện ví dụ như dự án AZ Lâm Viên Complex. Tuy nhiên, tòa nhà chưa được cơ quan chức năng nghiệm thu công trình đủ điều kiện đã đưa vào sử dụng, cũng như chưa nghiệm thu phòng cháy chữa cháy, nhưng đã có khoảng 30 hộ dân vào ở từ tầng 8 đến tầng 24.
Còn tại các khu chung cư như CT4, CT5A, CT5B, CT6, Khu đô thị Văn Khê ở quận Hà Đông dù đã đi vào hoạt động từ rất lâu nhưng vẫn chưa hoàn thiện hệ thống phòng cháy chữa cháy . Đây là một trong những công trình mà Công an thành phố Hà Nội đánh giá có sai phạm rất nghiêm trọng. Nhiều những công trình không thể khắc phục về giải pháp phòng cháy chữa cháy được nên phải chuyển Viện kiểm sát xem xét khởi tố. Khi kiểm tra, một số tầng của các tòa nhà thậm chí còn không có bình cứu hỏa, hộp kính chữa cháy bị hư hỏng, hệ thống ống nước chữa cháy cũng không được đảm bảo.
Còn tại chung cư Vinaconex 1 - số 289A, Khuất Duy Tiến, người dân cũng đã nhiều lần làm đơn phản ánh về hệ thống phòng cháy chữa cháy không đảm bảo, đe dọa đến tính mạng của những người dân sinh sống nơi đây. Người dân phản ánh về những vấn đề tại chung nư này như tường rào sắt, mái che kiên cố của trường mầm non của chung cư xây dựng trái phép, gây cản trở đến xe cứu hỏa không thể tiếp cận tòa nhà khi xảy ra cháy nổ.
2. Cháy nổ nhà ở chung cư diễn biến phức tạp
Khi xảy ra mất an toàn phòng cháy chữa cháy cho thấy hầu hết các chung cư đều có lỗ hổng đó là chưa xây dựng phòng lánh nạn cho cư dân. Các vụ hỏa hoạn, cư dân đều hoảng loạn tìm đường xuống tầng thấp hoặc lên tầng trên cùng, mà không có một phòng lánh nạn đủ tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy nào để cư dân trú chân. Chính vì vậy nên đã có rất nhiều sự cố xảy ra, ảnh hưởng đến tính mạng của người dân.
Theo một số chuyên gia bất động sản, theo tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà ở quy định chung cư cao trên khoảng 25 tầng phải có gian lánh nạn (tầng lánh nạn) đề phòng hỏa hoạn nhưng hầu như không có chủ đầu tư nào thực hiện. Đó là bởi không gian lánh nạn cần rất nhiều chi phí khiến các chủ đầu tư e ngại sẽ đội vốn dự án chung cư.
Có thể thấy rằng, trước đây không có quy chuẩn quốc gia về chung cư, nhưng hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều chung cư cao trên 40 tầng, nên các cơ quan quản lý mới xây dựng quy chuẩn để đảm bảo phòng cháy chữa cháy cho người dân. Theo quy chuẩn này, các nhà cao tầng đều phải có không gian lánh nạn. Tuy nhiên, trên thực tế, chủ đầu tư không hề thích vì họ muốn bán những không gian này như căn hộ thông thường, nên không gian lánh nạn sẽ bị biến tướng hoặc không làm.
Lãnh đạo của một công ty phân phối bất động sản cũng cho biết nhiều chủ đầu tư dự án chung cư cao tầng chỉ chú trọng về lợi ích kinh tế, buông lỏng những quy định về an toàn phát triển bền vững và an toàn cho cư dân sinh sống. Các chủ đầu tư cho rằng xây dựng tầng lánh nạn, gian lánh nạn đạt chuẩn không những gây tốn kém chi phí thiết lập mà còn mất thêm chi phí cơ hội tận dụng diện tích hình thành căn hộ để có thể bán được.
Vì vậy để các chủ đầu tư thực hiện nghiêm quy chuẩn này, khi nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng, các tòa nhà chung cư cao tầng buộc phải có không gian lánh nạn mới đủ điều kiện đưa người dân vào ở. Trong suốt quá trình từ thiết kế sơ bộ đến thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công phải có sự giám sát của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương phải có trách nhiệm kiểm tra.
Tóm lại, tình hình phòng cháy chữa cháy diễn biến phức tạp tại các chung cư với nhiều những bất cập mà phòng cháy chữa cháy An Tâm đã nêu ra trong bài viết. Có thể thấy rằng, chúng ta cần phải xử lý nghiêm và có chế tài đối chủ đầu tư với những chung cư chưa đảm bảo về hệ thống phòng cháy chữa cháy.